კინემატოგრაფს ეძახიან “მხატვარს შუქის დახმარებით”, ოპერატორული ნამუშევარი კი კინოწარმოების უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია. ოპერატორებს პირდაპირი ურთიერთობა აქვთ რეჟისორებთან და ისინი ერთად ქმნიან სასურველ გამოსახულებას. ზოგიერთი ოპერატორი თავის სფეროში ლეგენდა გახდა, მათ სხავდასხვა ინსტრუმენტითა და მეთოდით უნიკალური სტილი შექმნეს. წარმოგიდგენთ სხვადასხვა ჟანრის ფილმების კოლექციას, რომლებშიც ოპერატორული ნამუშევარი განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს.
ჰარვარდის უნივერსიტეტის სენსორული ეთნოგრაფიის ლაბორატორიას არაერთი საინტერესო დოკუმენტური ფილმი აქვს გადაღებული. ლევიათანი ატლანტის ოკეანის ჩრდილოეთ ნაწილში დოკუმენტური კინოს ჟანრშია გადაღებული ბევრი წყალგაუმტარი GoPro კამერით, რომლებიც სათევზაო გემის ყველა ნაწილში იყო დამაგრებული, მათ შორის მეზღვაურებზეც. პატარა ციფრულმა კამერებმა ნამდვილად წარმოუდგენელი ხედები გადაიღეს.
ფილმის ოპერატორი დარიუს ჰონჯია, რომელსაც მჭიდრო სამსახურეობრივი ურთიერთობა ჩამოუყალიბდა სხვადასხვა ტიპის რეჟისორებთან. კომედიურ მელოდრამაში, პარიზი რომანტიკულ ადგილად, თბილ ფერებში არის წარმოდგენილი. გადაღებები Kodak-ის 35 მმ. ფირზე მიმდინარეობდა, შემდეგ მასალა ციფრულად დამუშავდა და ჯამში შესანიშნავი შედეგი მივიღეთ.
ფილმის სიუჟეტი სერიული მკვლელის დანაშაულებს ეფუძნება, რომლებიც რეალურ ცხოვრებაში მოხდა. ეს საშინელებათა ფილმი Sony-ს ფირმის არაჩვეულებრივი კამერით არის გადაღებული. ფილმი სავსეა მკვეთრი ფერებით, ობიექტების გარეშემო ნათებით და ასევე შესამჩნევია ფოკუსის რბილი გადასვლები, რაც, პრინციპში, თანამედროვე კინემატოგრაფიაში ერთგვარი კლიშეცაა. ძალიან კარგია, როგორც განათება, ისე კამერის მძრაობები.
მსახიობი კუავენჟაეი უოლისი 9 წლის ასაკში ოსკარის ყველაზე ახალგაზრდა ნომინანტი გახდა კინოპრემიის ისტორიაში. ეს ფილმი შესანიშნავია არა მარტო თავისი ჯადოსნური რეალიზმით, არამედ ის კიდევ ერთი ნათალი მაგალითია იმისა, თუ როგორ წარმატებით შეიძლება შეერწყას ერთმანეთს ფირი და ციფრული დამუშავება. თავდაპირველად ფილმი 16 მმ. ფირით გადაიღეს, შემდეგ კი გააციფრულეს.
ეს ფილმი ხელოვნურად დამუშავებული ნამუშევარია. გადამღები ჯფუდი ოპერატორ პიტერ დემინგთან ერთად, რომელსაც არაერთხელ უმუშავია დევიდ ლინჩთან, დიდი მონდომებით ქმნიდა ძველი ჰოლივუდისთვის დამახასიათებელ მხატვრულ სტილს. მაგრამ ძველი ტექნოლოგიების ნაცვლად თანამედროვე რეზოლუციური კომპიუტერული ტექნოლოგიები გამოიყენეს. ფილმი 3D ფორმატში არის გადაღებული.
ქსან კასავეტის გოთიკურმა საშინელებათა ფილმმა 1970-იანი წლებისგან რბილი ფოკუსირება ისესხა, რომელიც, უმეტესად, დაბალი ხარისხის ფილმებს ახლდა. ასეა თუ ისე, ეს ნამდვილად კარგი ნამუშევარია. რამდენიმე დეტალს თუ არ გავითვალისწინებთ, ეს ფილმი არ არის ზემოთ ნახსენები სტილის პირდაპირი ასლი. ფილმი რეტრო სტილისადმი პატივისცემას უფრო გამოხატავს და არა იმიტირებს მას.
მიგელ გომეშის მესამე მხატვრული ფილმი, რომელმაც რეჟისორს მსოფლიო აღიარება მოუტანა. პორტუგალიელი რეჟისორის ისტორიამ განწირულ სიყვარულზე უამრავი კრიტიკოსის სიმპათია დაიმსახურა. ოეპრატორი რუი პოსასი “ძველი სკოლის” წარმომადგენელია. ფილმი 16მმ. შავ-თეთრ ფირზეა გადაღებული. გომესმა ფ. ვ. მურნაუს 1931 წელს გადაღებული ფილმიდან სახელის გარდა, ორსაათიანი შავ-თეთრი მუნჯი კინოს სტრუქტურაც გამოიყენა.
მარტინ სკორსეზემ ამ სათავგადასავლო ფილმში ჟორჟ მელიესის კინემატოგრაფიული მემკვიდრეობის გამოსაკვლევად ფაქტები და თხზულება შეურია. “ჰუგო” პირველი ფილმი გახდა, რომელიც ციფრული ფოტოკამერით Arri Alexa-თი გადაიღეს. რობერტ რიჩარდსონმა, რომელმაც ოსკარი საუკეთესო ოპერატორული ნამუშევრისთვის მიიღო, გამოიყენა რეალური ადგილები და ბუნებრივი განათება, როდესაც ეს შესაძლებელი იყო. მაგალითად, ბიბლიოთეკის სცენის განათება – ეს არ არის ციფრული ილუზია, არამედ ნამდვილი მზის შუქია.
“მაკბეტი” ავსტრალიელი რეჟისორის ჯასტინ კურზელის მეორე ნამუშევარია. რეჟისორის შთაგონების წყაროდ იტალიური შუა საუკუნეების ფერწერის ფერები იქცა, რომელიც ლურჯს, ოქროსფერს და წითელს გულისხმობს. კომპოზიციები ასევე მოგაგონებთ რენესანსის ეპოქის პირველნახევარის ნახატებს და ფრესკებს.
და ბოლოს, ქართველი რეჟისორის ზაზა ხალვაშის ფილმი უნდა აღვნიშნოთ, რომელსაც საფუძვლად ქართული მითები უდევს. მისტიკურმა ფილმმა მსოფლიო მასშტაბით მოიპოვა აღიარება, ფილმის ოპერატორმა კი, გიორგი შველიძემ, ამერიკის კინოოპერატორთა საზოგადოების დაჯილდოებაზე Spotlight კატეგორიაში გაიმარჯვა.